november 27, 2024
Komt zelfdodingscapsule Sarco naar Nederland?
‘Mensen zeggen: wanneer kan ik instappen?’
Coöperatie Laatste Wil, de organisatie die eerder Middel X introduceerde, wil via een gedoogconstructie proberen zelfdodingscapsule Sarco in Nederland in gebruik te nemen.
Vanaf december kunnen belangstellenden zich inschrijven, al is het leveren van de Sarco mogelijk strafbaar.
Maud Effting en Haro Kraak zijn journalisten van de Volkskrant. Ze schrijven over het vrijwillig levenseinde en euthanasie, 27 november 2024, 05:00.
‘Van onze leden horen we alleen maar enthousiasme’, zegt bestuurslid Bert Homan. ‘Mensen zeggen: wanneer kan ik instappen?’
Eind september overleed in Zwitserland de eerste mens in de Sarco, een Amerikaanse vrouw. De capsule, die werkt met stikstofgas, werd daarna in beslag genomen door de Zwitserse justitie.
De Australische arts Philip Nitschke, bedenker van de Sarco, zegt inmiddels bezig te zijn met het 3D-printen van een nieuwe capsule, die hij beschikbaar wil stellen aan de Coöperatie Laatste Wil (CLW).
‘Ik weet niet of het gebruik binnen de Nederlandse wet zal vallen, maar ik ben benieuwd of er nieuwe wegen te vinden zijn.’
Het gaat vooralsnog om een plan. Doordat hulp bij zelfdoding in Nederland verboden is, is het leveren van de Sarco aan mensen die willen sterven waarschijnlijk strafbaar.
De coöperatie wil daarom een uitzonderingspositie bedingen bij de politiek om de Sarco onder voorwaarden te gedogen. Via een petitie wil de organisatie handtekeningen verzamelen en afdwingen dat hun plan wordt besproken in de Tweede Kamer.
De Sarco is een luchtdichte capsule die groot genoeg is voor een mens om in te liggen.
Na een druk op de knop stroomt de cabine vol met stikstofgas, waarna de gebruiker geen zuurstof meer krijgt en snel daarna het bewustzijn verliest. ‘Dit leidt tot een zachte dood binnen tien minuten’, zegt CLW-bestuurslid Homan.
In Zwitserland leidde het gebruik van de Sarco tot juridische problemen. Nitschke had voor dit land gekozen omdat hulp bij zelfdoding er legaal is.
Niettemin reageerde de Zwitserse justitie ongekend fel: meerdere mensen werden opgepakt, onder wie twee advocaten en een fotograaf van de Volkskrant. Eén betrokkene zit nog steeds vast.
Wachttijd én bedenktijd
CLW, de organisatie die al jaren strijdt voor zelfbeschikking bij het levenseinde, wil nu de Nederlandse opties verkennen. Volgens hun plan kan iedereen van 55 jaar en ouder die de capsule in de toekomst eventueel wil gebruiken, zich inschrijven.
Daarna volgt een wachttijd van minstens zes maanden.
Pas als een deelnemer aangeeft daadwerkelijk te willen sterven, gaat de bedenktijd van zes weken in. Daarin stelt een deskundige vast of de deelnemer wilsbekwaam is.
Als dat zo is, wordt de Sarco uiteindelijk op een plek naar keuze afgeleverd. ‘Hiermee kan iemand doodgaan waar hij wil’, zegt Homan, ‘al moet je het niet doen op een plek waar anderen er last van hebben.’
Met de Sarco denkt CLW de belangrijkste bezwaren weg te nemen waar ze met Middel X op stuitte.
Zo werd CLW verweten dat dit zelfdodingspoeder in een opwelling kon worden ingenomen, bijvoorbeeld door jongeren of kwetsbare mensen, en dat het middel ook voor moord kon worden gebruikt.
Daarnaast werden gevallen bekend waarbij het sterven op een lijdensweg uitliep. Homan: ‘Ons Sarco-plan is een systeem waar niks meer tegen in te brengen valt, behalve levensbeschouwelijke argumenten – maar die mensen overtuig je toch niet.’
Nog niet alle details zijn uitgewerkt, geeft hij toe. Zo is nog niet duidelijk wat er precies gebeurt na aflevering van de Sarco. ‘We willen graag met politici in gesprek over de voorwaarden’, zegt Homan.
Ruime steun
Uit recent onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) blijkt dat 65 procent van de bevolking vindt dat mensen zelf moeten kunnen besluiten hun leven te beëindigen als zij dit als ‘voltooid’ ervaren.
‘Een ruime meerderheid steunt dit’, zegt CLW-bestuurslid Homan. ‘Waarom zou je het dan tegenhouden? Als de samenleving dit wil, dan is het toch aan de politiek om dat te organiseren?’
Opvallend is dat onlangs ook psychiater Boudewijn Chabot een ‘stikstofmethode’ lanceerde in zijn zoektocht naar de humane dood.
Chabot, die de afgelopen jaren verschillende kwesties aanzwengelde rondom het levenseinde, publiceerde een ‘voorlichtingsfilm’ over sterven met stikstof die alleen tegen betaling te zien is. In NRC zei hij e
met Exit